Przełomowe decyzje w Hadze: powołano komisję ds. roszczeń Ukrainy. Wołodymyr Zełenski podkreśla znaczenie międzynarodowego wsparcia.

W Hadze podpisano dokumenty, które formalnie uruchamiają kolejny etap międzynarodowych działań wobec skutków wojny w Ukrainie. Pod auspicjami Rady Europy zapadła decyzja o powołaniu komisji, która ma rozpatrywać roszczenia wynikające z rosyjskiej agresji.

Rosja na celowniku nowej komisji. Zapadła decyzja kluczowa dla Ukrainy.
Rosja na celowniku nowej komisji. Zapadła decyzja kluczowa dla Ukrainy. Foto: Piroschka van de Wouw / Reuters
Decyzji towarzyszyła obecność Wołodymyra Zełenskiego oraz jasny przekaz ze strony Kijowa. Ukraina domaga się odpowiedzialności Rosji i uznania strat wojennych w ramach międzynarodowego mechanizmu, który ma charakter formalny i opiera się na dokumentach prawa międzynarodowego

We wtorek, 16 grudnia w Hadze, podczas międzynarodowej konferencji pod auspicjami Rady Europy, podpisano konwencję oraz towarzyszące jej dokumenty dotyczące powołania Międzynarodowej Komisji ds. Roszczeń dla Ukrainy. W skład pakietu weszły również rezolucja oraz akt końcowy konferencji. W podpisaniu dokumentów uczestniczył prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski.

Nowa komisja ma być jednym z elementów mechanizmu, którego celem jest umożliwienie dochodzenia odszkodowań za straty spowodowane rosyjską agresją. Jak przekazał szef holenderskiej dyplomacji David van Weel, siedzibą komisji będzie Holandia. Jej zadaniem ma być rozpatrywanie i potwierdzanie roszczeń, bez przesądzania o faktycznej wypłacie środków.

Przyszła komisja będzie rozstrzygać roszczenia wpisane do funkcjonującego już rejestru strat, utworzonego w 2023 r. w ramach Rady Europy. Do tej pory wpłynęło do niego około 80 tys. skarg. Zgłaszały je zarówno osoby fizyczne, jak i instytucje państwowe oraz organizacje, które deklarują straty poniesione w wyniku rosyjskich działań wojennych.

W pracach nad projektem konwencji uczestniczyło ponad 50 państw. Dokument wejdzie w życie po ratyfikacji przez co najmniej 25 sygnatariuszy oraz po zapewnieniu odpowiedniego finansowania działalności komisji. Dopiero wtedy możliwe będzie rozpoczęcie jej formalnych prac nad oceną zgłoszonych roszczeń.

Przed konferencją Wołodymyr Zełenski oświadczył w Hadze, że Rosja musi zostać pociągnięta do odpowiedzialności za “zbrodnię agresji” przeciw Ukrainie. Później przemawiał również w holenderskim parlamencie, gdzie podkreślił, że wsparcie sojuszników pozostaje dla Ukrainy równie istotne, jak w pierwszych miesiącach inwazji w 2022 r.

W wystąpieniu nawiązał też do zestrzelenia samolotu lotu MH17 w 2014 r. przez rosyjskie wojsko, przypominając, że większość ofiar stanowili obywatele Holandii. Przemówienie zostało przyjęte przez większość deputowanych owacją na stojąco. W obradach nie uczestniczyła prorosyjska partia Forum na rzecz Demokracji (FvD), która zbojkotowała wystąpienie ukraińskiego prezydenta.