Minister Żurek powołał zespół, który ma zająć się problemem “neosędziów”. Czy uda się uniknąć kolejnych strat dla Skarbu Państwa?

Minister Żurek powołał zespół, który ma zająć się problemem “neosędziów”. Czy uda się uniknąć kolejnych strat dla Skarbu Państwa?

Minister sprawiedliwości, prokurator generalny Waldemar Żurek poinformował ostatnio, że powołał składajacy się z czwórki prokuratorów zespół, ds. działań “neosędziów” w Sądzie Najwyższym i Naczelnym Sądzie Administracyjnym. Zadaniem tego zespołu będzie niwelowanie strat jakie ponosi Skarb Państwa w związku z orzecznictwem Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, co jest związane z pracą tzw. neosędziów. Żurek wyjaśniał, że chodzi o to, by zatrzymać sprawy, które generują odszkodowania, za które płaci polski podatnik. — Jest to jakiś sposób na rozwiązanie tego problemu, bo niewątpliwie mamy sytuację nienormalną — mówi “Faktowi” prof. Andrzej Zoll.

Prof. Andrzej Zoll ocenił ruch ministra Waldemara Żurka.
Prof. Andrzej Zoll ocenił ruch ministra Waldemara Żurka. Foto: Fotonews/Maciej Goclon/Fotonews, Damian Burzykowski/newspix.pl
Nasz rozmówca mówi również, czy dwa lata wystarczą obecnemu ministrowi na to, żeby uporządkować bałagan w wymiarze sprawiedliwości.

Powołałem zespół podlegający bezpośrednio Prokuratorowi Generalnemu, składa się z czterech prokuratorów — mówił Waldemar Żurek 18 września. Dodawał, że prokuratorzy mają brać udział w każdym postępowaniu, które generuje odszkodowania od Skarbu Państwa w związku z wyrokami ETPCz. Prokuratorzy — członkowie zespołu, mają składać wnioski formalne w trakcie postępowań. Zespołem “do spraw zapobiegania negatywnym skutkom orzeczeń” wydanych przez sędziów nominowanych z udziałem obecnej KRS — tzw. “neosędziów”, będzie kierować prokutrator Agnieszka Welenc.

Neosędziowie” to termin, jakim określani są sędziowie powołani do Krajowej Rady Sądownictwa (KRS), po zmianach wprowadzonych za rządów PiS. Ten sposób jest przez większość środowiska prawniczego uważany za niezgodny z konstytucją. Na tym, co działo się za rządów w PiS w wymiarze sprawiedliwości, Polska traci konkretne pieniądze.

Ponad 2,4 miliarda złotych kar od TSUE i miliony złotych odszkodowań zasądzanych przez ETPCz — to rachunek, który Polska już zapłaciła za 8 lat rządów Zjednoczonej Prawicy i konsekwentne łamanie praworządności. W kolejce czeka ponad 900 kolejnych spraw — czyli kolejne setki milionów z kieszeni podatnika. Odpowiedzialność muszą ponieść ci, którzy świadomie generowali te straty” — informowało ostatnio Ministerstwo Sprawiedliwości.

Jest to jakiś sposób na rozwiązanie tego problemu, bo niewątpliwie mamy sytuację nienormalną. Prawie 1000 spraw leży w ETPCz w Straburgu i coś trzeba z tym zrobić. Skarb Państwa jest obciążany orzeczeniami tego trybunału. Trzeba powiedzieć, że mamy do czynienia z konsekwentnym postępowaniem trybunału, bo stwierdził, że jeżeli w danym orzekaniu bierze udział sędzia, który zdaniem EPTCz nie ma właściwości sędziego, to powoduje, że to orzeczenie jest pozbawione skutków prawnych — mówi “Faktowi ” prof. Andrzej Zoll.

Droga, którą przyjął minister Żurek, ma zapobiegać występowaniu tzw. neosędziów przy wydawaniu orzeczeń. Jest to droga, która moim zdaniem prowadzi do jednego, żeby “neosędziowie” w Sądzie Najwyższym, którzy zostali powołani do niego w wyniku wniosku obecnej KRS do prezydenta, z własnej woli wycofali się z SN, wrócili na poprzednio sprawowane stanowiska w sądach innych instancji lub zrezygnowali z funkcji sędziego, jeżeli przed tym powołaniem byli poza wymiarem sprawiedliwości. I to jest dobra droga. Uważam, że dobrze by było, gdyby te osoby z własnej woli wycofały się na stanowisko np. sędziów sądu apelacyjnego czy okręgowego. To jest rozwiązanie problemu sędziów w Sądzie Najwyższym — mówi prof. Zoll.

Dwa lata ministra Żurka. Zdąży zrobić porządek?
Pytamy prof. Andrzeja Zolla, czy dwa lata, które pozostały do wyborów parlamentarnych, to wystarczający czas, na uporządkowanie bałaganu w wymiarze sprawiedliwości.

Jest to niezwykle trudne zadanie, tym bardziej że nie można się spodziewać pomocy prezydenta w rozwiązaniu tego problemu. Odwołałbym się do postawy patriotycznej tych osób, które startowały w konkursach o stanowiska sędziowskie, rozstrzyganych przez organ, który nie ma podstawy konstytucyjnej. Bo nie mam żadnych wątpliwości, że obecny kształt KRS jest niezgodny z art. 187 konstytucji. Dlatego te osoby, będące prawnikami, zdawały sobie sprawę, że startują w konkursie, który będzie rozstrzygnięty przez organ do tego nieuprawniony — mówi prof. Andrzej Zoll.

Dlaczego państwo ma ponosić konsekwencje działania tych osób z pełną ich świadomością, że orzekają w sposób nieoparty na podstawach konstytucyjnych w Sądzie Najwyższym?

— pyta nasz rozmówca.