Jakie tajemnice kryją się za największymi aferami finansowymi w Polsce? Poznaj historie, które wstrząsnęły opinią publiczną i doprowadziły do miliardowych strat.

Jedne pozbawiały zwykłych ludzi oszczędności życia, inne drenowały budżet państwa. Choć mechanizmy oszustw były różne, efekt zawsze był ten sam — setki milionów, a nawet miliardy złotych, które wyparowały. FOZZ, Art-B, Bank Staropolski, Amber Gold, SKOK Wołomin czy GetBack — przypominamy gigantyczne skandale finansowe, które wstrząsnęły polską opinią publiczną.

Afera Art-B była jednym z najsłynniejszych skandali gospodarczych początku lat 90. Na zdjęciu jej założyciele: (od lewej) Andrzej Gąsiorowski i Bogusław Bagsik.7
Zobacz zdjęcia
Afera Art-B była jednym z najsłynniejszych skandali gospodarczych początku lat 90. Na zdjęciu jej założyciele: (od lewej) Andrzej Gąsiorowski i Bogusław Bagsik. Foto: Stefan Maszewski / Reporter
Afera wokół Funduszu Obsługi Zadłużenia Zagranicznego (w skrócie FOZZ) określana jest dziś jako “matka wszystkich afer”. Ta chwilami mrożąca krew w żyłach historia rozgrywała się bowiem na styku PRL i III Rzeczypospolitej. FOZZ, który został powołany na mocy ustawy uchwalonej przez Sejm w 1989 r. miał jedno zadanie — wykup gigantycznego polskiego długu zagranicznego.

Na początku lat 70. stery w PZPR przejmuje Edward Gierek. Nowy pierwszy sekretarz komitetu centralnego partii, który obserwował wcześniej życie na rozwiniętym zachodzie, miał zamiar rozhulać polską gospodarkę i wyrwać ją z marazmu realnego socjalizmu. Nowe kierownictwo postanowiło skupić się więc na poprawie stopy życiowej ludności, przy jednoczesnej industrializacji. Ponieważ spełnienie tych założeń było to niemożliwe opierając się na krajowych zasobach, ekipa Gierka zaczęła zaciągać liczne pożyczki zagraniczne. Na półkach zaczęły pojawiać się wcześniej towary, o których Polacy mogli wcześniej jedynie pomarzyć, a równocześnie z impetem ruszały wielkie inwestycje. To wszystko miało jednak swoją cenę — na początku lat 80. kraj stał się niewypłacalny.