Jadwiga Emilewicz ostrzega przed pułapką średniego dochodu i podkreśla konieczność inwestycji w innowacyjność. Czy Polska jest gotowa na zmiany?

Była wicepremier i minister Przedsiębiorczości i Technologii Jadwiga Emilewicz w rozmowie z “Faktem” odniosła się do szeroko komentowanych słów lidera Konfederacji Sławomira Mentzena na temat innowacyjności. – Jeśli w tym momencie nie wejdziemy w innowacyjność i produkty o wyższej wartości dodanej, wpadamy w tak zwaną pułapkę średniego dochodu – ostrzega Emilewicz.

Jadwiga Emilewicz o słowach lidera Konfederacji Sławomira Mentzena.
Jadwiga Emilewicz o słowach lidera Konfederacji Sławomira Mentzena. Foto: newspix.pl/Damian Burzykowski/newspix.pl, X
28 sierpnia, w ramach spotkania “Piwo z Mentzenem”, lider Konfederacji rozmawiał z byłym premierem, a obecnie posłem PiS, Mateuszem Morawieckim. Wydarzenie, które przyciągnęło uwagę mediów, stało się tłem dla kontrowersyjnych wypowiedzi Mentzena. Morawiecki podkreślał znaczenie innowacyjności, przypominając, że w 2015 r. na działalność badawczo-rozwojową przeznaczono 18 mld zł. – 54 miliardy to wzrost wartości dodanej, ukryty poprzez promowanie innowacyjności – mówił, pytając Mentzena, dlaczego krytykuje takie podejście.

Mentzen zaskoczył odpowiedzią: – Państwa rozwijają się, gdy przedsiębiorcy rozwijają firmy, szukają nowych źródeł dochodu. Niższe koszty pracy to przewaga konkurencyjna, z której należy korzystać. Nie ma sensu być na siłę innowacyjnym, bo innowacje to ryzyko. Na tym zwykle traci się pieniądze.

Jadwiga Emilewicz w “Fakcie” skomentowała te słowa, wskazując, że wypowiedź Mentzena jest “zgrabnym streszczeniem klasycznej teorii wzrostu opartej na konwergencji”.

– Biedniejsze kraje rozwijają się szybciej, bo mogą kopiować rozwiązania bogatszych i korzystać z taniej pracy. Polska korzystała z tego modelu przez dwie dekady po 1989 r., ale ten model właśnie się wyczerpał – oceniła.

Była wicepremier przywołała przykłady Korei Południowej, Izraela czy Finlandii, które dogoniły Zachód dzięki inwestycjom w innowacyjność.

Model oparty wyłącznie na taniej pracy ma granice. Po przekroczeniu pewnego poziomu PKB per capita brakuje rezerw taniej siły roboczej i łatwego “kopiowania”. Jeśli w tym momencie nie wejdziemy w innowacyjność i produkty o wyższej wartości dodanej, wpadamy w tak zwaną pułapkę średniego dochodu

– podkreśla Emilewicz.

Zgadza się z Mentzenem, że innowacje są kosztowne i ryzykowne, a przedsiębiorcy naturalnie wybierają tańsze rozwiązania. – Właśnie dlatego potrzebna jest polityka publiczna, która minimalizuje ryzyko i wspiera inwestycje w badania i rozwój – nie przez “pompowanie” dotacji, ale przez stabilne regulacje, ochronę własności intelektualnej i dobre instrumenty podatkowe, takie jak wprowadzone przez nas ulgi na IP Box czy innowacje – tłumaczy.

Emilewicz zauważa, że Polska traci przewagę taniej pracy. – W ciągu najbliższych lat ta przewaga będzie znikać. Bez inwestycji w produktywność i innowacje wzrost zwolni, a miejsca pracy przeniosą się tam, gdzie praca jest tańsza, na przykład do Turcji czy Azji Południowo-Wschodniej – ostrzega.

Innowacyjność nie jest celem samym w sobie, ale koniecznym etapem, by utrzymać wzrost po wyczerpaniu prostej konwergencji. Debata powinna dotyczyć nie tego, czy wspierać innowacje, ale jak robić to mądrze, by nie marnować publicznych pieniędzy i pomóc przedsiębiorcom wejść na wyższy poziom konkurencji

– mówi Emilewicz.

Na koniec wbija szpilę liderowi Konfederacji: – Wypowiedź Mentzena polecam szczególnie pracownikom Browaru Mentzen czy kancelarii pana posła. Nie wiem, czy wolnościowy, młody elektorat zgadza się z trajektorią wzrostu projektowaną przez lidera Konfederacji.