ZUS zmaga się z opóźnieniami i błędami w wypłatach świadczeń, co prowadzi do konieczności wypłaty odsetek. Jakie są tego konsekwencje?

Ponad 12 tys. świadczeń emerytalno-rentowych przyznanych w 2024 r. zostało przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłaconych po terminie lub też zaniżonych — wynika z danych, do których dotarł “Fakt”. ZUS z tego powodu musi płacić odsetki. Tylko w zeszłym roku ich kwota przekroczyła 2,5 mln zł. Wyjaśniamy, co w takiej sytuacji mogą zrobić emeryci, którzy podejrzewają, że ich świadczenie zostało źle obliczone.

ZUS nie nadąża z wypłatami. Okazuje się, że tylko w zeszłym roku zapłacił ponad 2 mln odsetek z tytułu opóźnionych wypłat świadczeń. Chodzi głownie o emerytury i renty. 2
Zobacz zdjęcia
ZUS nie nadąża z wypłatami. Okazuje się, że tylko w zeszłym roku zapłacił ponad 2 mln odsetek z tytułu opóźnionych wypłat świadczeń. Chodzi głownie o emerytury i renty. Foto: 123RF/123RF
Kiedy składamy wniosek o emeryturę, rentę, rentę wdowią, czyi inne świadczenie, ZUS ma 30 dni na to, by wydać decyzję. Okazuje się, że zakład “nie wyrabia się w terminie”. Efekt jest taki, że musi płacić odsetki. Jak ustalił “Fakt” — kwoty nie są małe. — ZUS w przypadku świadczeń długoterminowych (m.in. emerytur i rent) w 2024 r. wypłacił odsetki 12 386 świadczeniobiorcom na łączną kwotę 2 084 185 zł — taką informację otrzymaliśmy w centrali ZUS. I tak w 10 tys. 416 przypadkach wypłata odsetek dotyczyła wydania decyzji i wypłaty świadczenia po terminie ustawowym. W 1970 przypadkach wynikała z innych przyczyn leżących po stronie ZUS — to może być efekt błędnych decyzji wydawanych przez zakład, bo i one się zdarzają. Chodzi np. o zaniżone wypłaty.

Najczęściej wypłata odsetek dotyczyła emerytur oraz rent. Zdarzały się także opóźnienia i zaniżone świadczenia krótkoterminowe m.in. zasiłków chorobowych, macierzyńskich oraz pogrzebowych. — W 2024 r. odsetki z tytułu opóźnienia lub zaniżenia świadczenia wypłacono w 8 tys. 823 sprawach w łącznej kwocie: 453 tys. 716 zł 86 gr — informuje ZUS.

Jakie były przyczyny opóźnień i wypłacania świadczeń w zbyt niskiej wysokości?

Opóźnienia w wypłacie świadczeń mogą być spowodowane zbyt późnym podjęciem obsługi wniosku, np. z powodu spiętrzenia zadań do realizacji, co skutkuje wydłużeniem czasu oczekiwania na wydanie decyzji, a w niektórych przypadkach również koniecznością wypłaty odsetek” — wskazuje ZUS. Ustalenie wysokości świadczeń emerytalno-rentowych w nieodpowiedniej wysokości może wynikać, np. z omyłkowego wprowadzenia do systemu informatycznego okresu zatrudnienia lub osiąganego wynagrodzenia, lub niewłaściwego zastosowania przepisów.

Zakład podkreśla, że przy skali załatwionych spraw, te, w których trzeba było wypłacać odsetki, nie jest wysoka. “Łącznie w 2024 r. ZUS wydał 3 294 052 decyzje. Decyzje w sprawach, w których zostały wypłacone odsetki, stanowią zatem jedynie 0,38 proc. wszystkich” — podkreśla w odpowiedzi na pytania “Faktu” biuro prasowe ZUS.

Skąd senior ma wiedzieć, czy jego świadczenie zostało dobrze naliczone, czy źle? Należy pamiętać, że w sytuacji, jeśli masz podejrzenie co do kwoty świadczenia, możesz wystąpić do ZUS o ponowne ustalenie wysokości świadczenia na podstawie art. 114 ustawy o emeryturach i rentach.

Jeśli okaże się, że jest pomyłka w naliczaniu emerytury i świadczenie było zaniżone, wtedy ZUS wypłaca wyrównanie. Ale uwaga — tylko za trzy lata wstecz. Czyli jeśli ktoś dostawał zaniżoną emeryturę przez 10 lat, nie może liczyć na to, że państwo mu ten błąd w całości finansowo zrekompensuje.