Przyznano Nagrody Nobla 2025 z fizyki! Jak laureaci przysłużyli się nauce?

Nagroda Nobla jest uznawana za najbardziej prestiżowe wyróżnienie w świecie nauki i nie tylko. Zgodnie z testamentem Alfreda Nobla, fundatora nagrody, od 1901 roku wyróżnienie przyznaje się w dziedzinie fizjologii lub medycyny, fizyki, chemii i literatury. Osobnymi kategoriami są Nagroda Pokojowa i Nobel z ekonomii. Tegoroczna Nagroda Nobla z fizyki wzbudziła ogromne zainteresowanie. W czyje ręce trafiło wyróżnienie?

Nagrody Nobla od lat wyznaczają kierunki najważniejszych badań naukowych. Fizyka, jako jedna z pierwszych dziedzin wymienionych w testamencie Nobla, od początku cieszyła się wyjątkowym prestiżem. Jej laureaci przyczyniają się do przełomowych odkryć, które zmieniają nasze rozumienie wszechświata, technologii i codziennego życia.

We wtorek, 7 października, ok. godz. 11.45 czasu środkowoeuropejskiego przyznano tegoroczną Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki. Wyróżnienie to otrzymali John Clarke, Michel H. Devoret oraz John M. Martinis za “za odkrycie makroskopowego tunelowania mechaniczno-kwantowego i kwantyzacji energii w obwodzie elektrycznym”.

Każdy z laureatów otrzymał złoty medal, dyplom oraz część z puli wynoszącej 11 milionów koron szwedzkich (ok. 4,26 mln zł). Uroczyste wręczenie nagród odbędzie się 10 grudnia w Sztokholmie, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla.

Nagrodę Nobla z fizyki przyznaje Królewska Szwedzka Akademia Nauk, która odpowiada także za nagrody z chemii i ekonomii. Dotychczas Nagrodę Nobla w tej dziedzinie otrzymało 227 naukowców, a jedynym laureatem, który został nagrodzony dwukrotnie, jest John Bardeen (1956 i 1972). Rok temu Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymali John J. Hopfield i Geoffrey E. Hinton za przełomowe odkrycia, które stały się fundamentem współczesnej sztucznej inteligencji.

Każdego roku pojawia się wiele spekulacji dotyczących potencjalnych laureatów prestiżowej Nagrody Nobla. Ze względu na obowiązującą 50-letnią klauzulę tajności, ujawnienie listy nominowanych jest niemożliwe, co tylko podsyca zainteresowanie i emocje wokół typowań. W tym roku jedną z takich list przygotował m.in. National Geographic Polska, wskazując następujące nazwiska: