Juror załamany poziomem uczestników Konkursu Chopinowskiego Krzysztof Jabłoński: „Nie słyszałem jeszcze prawdziwego poloneza”

We wtorek, 14 października, rozpoczął się trzeci etap konkursu chopinowskiego. Dwudziestu pianistów zmierzy się z mazurkami. Publiczność i krytycy są zachwyceni, uznając, że poziom tegorocznego konkursu jest wyjątkowo wysoki. Nie wszyscy jednak podzielają ten entuzjazm. Jeden z jurorów, pianista Krzysztof Jabłoński, w rozmowie z dziennikarką radiowej Dwójki dość bezceremonialnie ocenił to, co dotąd usłyszał w Filharmonii Warszawskiej.

Krzysztof Jabłoński to jeden z najwybitniejszych polskich pianistów. W 1985 r., podczas XI Konkursu Chopinowskiego, zdobył zaszczytne trzecie miejsce. W swoim dorobku ma liczne nagrania płytowe wydane w Niemczech, Japonii i Polsce.

Jest laureatem wielu prestiżowych konkursów pianistycznych na świecie, m.in. w Mediolanie (1980), Palm Beach (1988), Dublinie (1988) i Nowym Jorku (1989). Od ponad trzydziestu lat prowadzi aktywną działalność artystyczną jako solista i kameralista, występując na estradach Europy, obu Ameryk, Azji oraz Izraela. W tym roku zasiada w jury XIX Konkursu Chopinowskiego pod przewodnictwem Garricka Ohlssona.

Słynny artysta i pedagog udzielił wywiadu dziennikarce Drugiego Programu Polskiego Radia. W rozmowie dość zaskakująco ocenił poziom uczestników konkursu, stwierdzając m.in., że młodym pianistom brakuje pokory wobec muzyki Chopina. Jego zdaniem zbyt często stawiają oni na własne interpretacje kosztem intencji kompozytora. Juror przyznał również, że ma wiele zastrzeżeń do preludiów, które usłyszał podczas drugiego etapu konkursu. – To nie są utwory oddzielnie napisane, to jest cały cykl. A mieliśmy przykłady traktowania tego cyklu jak zbioru przypadkowych utworów, które nie prowadzą jeden do drugiego – stwierdził Krzysztof Jabłoński.

Pianista nie był również zachwycony wykonaniem polonezów, które młodzi artyści zaprezentowali w sali filharmonii. – Poloneza właściwie nie słyszałem jeszcze tak naprawdę prawdziwego – powiedział dość zaskoczonej dziennikarce. – Może był jeden, może dwa momenty, gdzie przypominało to poloneza. To sytuacja, która się pogarsza właściwie z edycji na edycję konkursu. I to jest nie tylko problem konkursu, ale w ogóle całej edukacji muzycznej i wszystkiego tego, co się w świecie muzyki klasycznej dzisiaj dzieje, gdzie zdarza mi się podczas kursów mistrzowskich czy lekcji zapytać pianistę: “czy widział kiedyś, jak się tańczy poloneza”. Odpowiedź brzmi nie. “Czy wie, jaki jest krok poloneza? Jaki to jest charakter tańca?” Nie. I to wszystko. Jest coraz gorzej z edukacją, dzisiaj guru w sprawach muzyki stał się internet i YouTube, i młodzi ludzie idą tam i kopiują pewne wzorce, o których nie mają pojęcia, nie studiują muzyki, nie czytają, nie analizują, nie uczą się dostatecznie dużo, chcą być sławni. Bardzo szybko wszystko osiągnąć na skróty, więc powtarzają też czyjeś błędy – wyjaśnił Krzysztof Jabłoński.

Zdaniem jurora konkursu chopinowskiego priorytetem przestało być podążanie za wskazówkami danymi przez samego Chopina. A to bardzo źle. – Jednym z wielkich problemów jest to, że nie gramy zgodnie z tekstem. Jesteśmy coraz dalej od tekstu. Wszystko jest wrażeniowe, wszystko jest pod publiczność, wszystko jest na wywarcie jak największego wrażenia. Na brawa. Na zaprezentowanie siebie. Wybuchające ego, które widzimy bardzo często na scenie. Brak skromności, brak wiedzy prowadzi do wynaturzeń, do wykrzywień – opowiadał Jabłoński.

Dodał też, że nie podoba mi się, że publiczność najczęściej reaguje na takie właśnie błędne interpretacje najgłośniejszymi brawami. – Często też jest tak, że te produkcje, które są stosunkowo najgorsze, otrzymują największy aplauz publiczności. Bo osoba, która nastawiona jest na robienie wrażenia, często robi to wrażenie. Tylko że to nie jest ten aplauz, nie jest wynikiem jakości gry, tylko zewnętrznych elementów obecności na scenie. Obserwujemy fruwające nogi, tupanie w pedał, głośne oddechy, śpiewanie, wydziwianie różnych min. To wszystko nie ma żadnego związku z muzyką. Jeżeli ktoś naprawdę coś czuje, to jego ciało powie nam o tym. Natomiast wielu pianistów dzisiaj ćwiczy teatr przy instrumencie. Zamykam oczy. Nic nie słyszę. Otwieram oczy. Widzę bardzo dużo – wytłumaczył swoje stanowisko Krzysztof Jabłoński.

Na koniec dodał jednak, że na szczęście na XIX Konkursie Chopinowskim są też prawdziwe talenty. – Oczywiście proszę mnie źle nie zrozumieć. Mamy tutaj przykłady bardzo pięknej gry i bardzo kulturalnej gry. Oczywiście nie mogę mówić jako członek jury o szczegółach, ale słyszeliśmy bardzo piękne produkcje. Słyszeliśmy bardzo pięknego Chopina, ale on nie zasłużył sobie u publiczności na wielkie brawa. Brawa są bardzo zdawkowe po pięknej grze, bo ona jest nudna, bo ona się nie sprzedaje – powiedział Krzysztof Jabłoński.